Staat van verwondering, Ann Patchett

In de jungle van de Amazone is onderzoekster professor Annick Swenson druk aan het werk om een nieuw vruchtbaarheidsmedicijn te ontwikkelen. De laatste jaren echter heeft ze bijna geen contact meer met het farmaceutische bedrijf waar ze voor werkt en daar begint men zich zorgen te maken. Wordt het geld wel goed besteed en komt er nog wel een medicijn? 

Medewerker Anders Eckman wordt ernaar toe gestuurd om te kijken hoe het zit, maar al snel komt het bericht dat hij is overleden aan een of andere tropische koorts en in de jungle begraven is. Dan stuurt het bedrijf Marina Singh. Zij moet niet alleen uitzoeken hoe de stand van zaken met betrekking tot het medicijn is, maar ook wat er met haar collega Anders gebeurd is.

Als ze arriveert in Brazilië, raakt haar bagage zoek en die krijgt ze ook niet meer terug gedurende de tijd dat ze er is. Ze wacht op de komst van professor Swenson, want niemand weet precies de weg naar de woonplaats van de stam waar de onderzoekers nu al jaren verblijven. In het appartement van Swenson wonen de Bovenders, die fungeren als een soort poortwachters en niemand iets vertellen of iets doorgeven over professor Swenson, waar zij is of wat ze doet en daarin trouwens heel irritant zijn.

Als de professor uiteindelijk naar de stad komt voor het inkopen van voorraden, neemt Marina het besluit om met haar mee te gaan. In de jungle blijkt de wereld nog vreemder te zijn dan ze had verwacht. Was de Braziliaanse stad al een vreemde wereld, in de jungle is alles onbekend. Marina maakt kennis met anaconda’s, de rituelen van de stam, de onderzoekers. 

Ze komt erachter dat het vruchtbaarheidsmedicijn waaraan gewerkt wordt misschien een nog groter geheim verbergt, namelijk een malaria medicijn. Ondertussen wordt steeds duidelijker waar professor Swenson mee bezig is en wat er met Anders is gebeurd.

Er worden voor dit boek vergelijkingen gemaakt met Heart of Darkness van Joseph Conrad. Ik denk dat dat teveel eer is.

Ann Patchett heeft met ‘Staat van verwondering’ wel een boek geschreven waarin die staat van verwondering goed doorwerkt. Marina, die thuis in een vrij uitzichtloze affaire met haar baas zit, blijft op afstand van alle gebeurtenissen, ze staat erbij en kijkt ernaar, en neemt nooit het heft in handen. Ze drijft op de gebeurtenissen mee, zoals de planten op de Amazone drijven. Of het nu in de stad is, in de contacten met de Bovenders of met de stam, ze doet niets.

Marina heeft een moeizame verstandhouding met professor Swenson, wier studente zij is geweest en die er deels voor verantwoordelijk is dat Marina, na een gruwelijke fout, van studierichting is veranderd.

Annick Swenson is een verschrikkelijk mens, koud en gevoelloos, iemand die alles opoffert voor het grotere goed, namelijk de wetenschap. Een egoïste, die er niet voor terug deinst om het medicijn dat ze aan het ontwikkelen zijn op zichzelf uit te proberen, zonder acht te slaan op de morele implicaties voor het kind dat hieruit voort komt. Een vrouw die, als het kind doodgeboren wordt, zich op haar aller kilst laat zien.

Ze is iemand die het niet juist vindt om in te grijpen als er bij de stam zieken zijn die zij kan genezen, maar die de stam wel gebruikt voor haar experimenten. Kortom, ik kreeg in dit boek een hartgrondige hekel aan Annick Swenson, en eigenlijk ook aan Marina die er nooit tegenin ging en zich alles maar liet aanleunen en overal in meeging, uit een soort oud schuldgevoel en misplaatste heldenverering.

Wel mooi vond ik in dit boek een aantal rake en mooie beschrijvingen, sommige ook heel grappig, zoals die van de kuifkoekoek ‘een vogel waarmee je de binnenkant van een jampotje kunt schoonmaken’.

Ik heb ‘Staat van verwondering’ wel uitgelezen, maar niet met heel veel plezier, hoewel op het einde er nog wel twee zaken worden rechtgezet. Maar de boodschap die ik uit dit boek heb gehaald is dat teveel leven voor de wetenschap een zielloos mens oplevert en teveel heldenverering iemand oplevert die geen moreel standpunt durft in te nemen.

Reacties

  1. Ik was ook wat teleurgesteld door dit boek, vooral omdat ik Patchetts eerdere romans Bel Canto en Run allebei fantastisch vond. Nu maar hopen dat ze bij haar volgende roman die klasse weer haalt.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hallo Anna, dank voor je reactie. Helaas was het voor mij de eerste kennismaking met deze schrijfster, dus ik weet niet of zo snel weer een boek van haar zou lezen. Aan de andere kant hoor ik inderdaad goede dingen over Bel Canto, dus wie weet.

    groetjes, Bettina

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts